-
1 jaki
pron(decl like adj) ( w pytaniach) whatjaka dzisiaj jest pogoda? — what's the weather like today?, ( który) which
jaki wybierasz: biały czy czarny? — which one do you choose: white or black?, ( z przymiotnikami) how
jaka ona jest dobra! — how kind she is!, ( z rzeczownikami) what
* * *a. i conj.1. (tożsamość, t. w zdaniach podrzędnych) what, which; jaka książka? what book?; jakim prawem? by what right?; wiesz, na jakiej półkuli leży Australia? do you know which hemisphere Australia is in?2. (cechy, t. w zdaniach podrzędnych) what... like; jaki on jest? what is l. what's he like?; jaka tam jest pogoda? what is l. what's the weather like over there?; nie wiem, jaki jest ten film I don't know what this movie is like.3. ( zdziwienie z zaprzeczeniem) jakie pieniądze? what money, who said anything about money?4. ( w wykrzyknieniach) ( z rzeczownikiem policzalnym w liczbie pojedynczej) what a; (z rzeczownikiem niepoliczalnym l. policzalnym w liczbie mnogiej) what; ( z przymiotnikiem) how; jaki miły piesek! what a nice doggie!; jaka ładna pogoda! what nice weather!; jaka ona jest miła! how nice she is!6. byle jaki (= kiepski) crummy, tacky, poor; (= dowolny) any; nie byle jaki... not just your ordinary..., some...; coś jest nie byle jakie sth is really something.7. ( w innych zwrotach) jaki taki so-so; jaki pan, taki kram like master, like man; po jakiemu on mówi? what language is he speaking?; po jaką cholerę...? ( także po jakie licho...?) why the hell...?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jaki
-
2 gdzie
Ⅰ pron. 1. (pytajny) where- gdzie są klucze? where are the keys?- gdzie byliście na wakacjach? where did you go for your holiday(s)?- gdzie idziesz? pot. where are you going?- gdzie by to schować? where can I hide it?- gdzieście wczoraj były? where were you yesterday?- gdzie on nie był! w Indiach, Australii… he’s been everywhere – India, Australia…- nie pamiętam, gdzie położyłem tę książkę I don’t remember where I put that book- a gdzie kot? (and) where’s the cat?2. (względny) where- miasto, gdzie spędził dzieciństwo the town where he spent his childhood- miejsce, gdzie ścieżka rozwidla się the point a. place where the path forks- zgłosił się na posterunek, gdzie natychmiast został aresztowany he went to the police station, where he was immediately arrested- kryli się, gdzie kto mógł they hid wherever they could- zostań tam, gdzie jest sucho stay there, where it’s dry- tam, gdzie teraz mieszkam where I live now- spotkajmy się tam, gdzie zawsze let’s meet at the usual place- tam, gdzie będzie to uzasadnione where(ver) it’s appropriate a. justified- pojedźmy gdzieś, gdzie nie ma ludzi let’s go somewhere where there are no people- gdzie tylko człowiek pójdzie a. gdzie by człowiek nie poszedł, wszędzie tłumy wherever one goes, there are always crowds of people- siadajcie, gdzie chcecie sit wherever you like- wszędzie, gdzie spojrzał wherever he looked- sytuacje, gdzie może dojść do naruszenia praw człowieka situations that could lead to human rights violations3. (nieokreślony) somewhere; someplace US pot.; (w pytaniu) anywhere; (w przeczeniu) nowhere- pojedźmy gdzie na weekend pot. let’s go somewhere for the weekend- masz gdzie spać? do you have anywhere a. somewhere to sleep?- nie mam gdzie się podziać z pracą I have no space where I can work (properly)- czy jest tam gdzie zaparkować samochód? is there anywhere to park the car there?Ⅱ part. gdzie mi tam do żartów? how could I joke about it?- gdzie mi staremu do żeniaczki? (będzie trudno) where’s an old man like me going to get married? pot.; (nie chcę) what would an old man like me want with marriage?- gdzie mi do niego? I’m not a patch on him pot.■ gdzie indziej elsewhere, somewhere else- gdzie spojrzeć… wherever you look a. one looks…- gdzie tam! pot. what are you talking about!- mało a. rzadko gdzie hardly anywhere- mało a. rzadko gdzie zachowały się stare drewniane kaplice the old wooden chapels have hardly survived anywhere- gdzie Rzym, gdzie Krym they’re two entirely different things* * *1. pron( w zdaniach pytających) wheregdzie ona jest? — where is she?, ( w zdaniach podrzędnych) where
nie wiem, gdzie ona jest — I don't know where she is, ( w zdaniach względnych) where
wszedł do pokoju, gdzie stał duży stół — he entered the room where there was a big table
2. partnie miał gdzie spać — he didn't have anywhere to sleep, he had nowhere to sleep
( w znaczeniu wzmacniającym) howgdzie tam! — pot nothing of the kind!
* * *adv. i pron.indecl.1. ( zaimek pytajny i względny) where; gdzie jest twój samochód? where's your car?; zaparkuję tam, gdzie znajdę wolne miejsce I'll park where I find a space; gdzie Rzym, gdzie Krym! (as like as) chalk and cheese.2. gdzie jak gdzie of all places, never mind other places; gdzie jak gdzie, ale w tym pokoju musi być porządek never mind other rooms, we have to keep this one tidy.3. pot. (= dokąd) where; gdzie idziesz? where are you going?5. ( także gdzie tylko) (= wszędzie, gdzie...) wherever; gdzie spojrzysz, wszędzie dookoła widać drzewa wherever you look there are trees all about.6. przest. l. pot. w pytaniach = gdzieś; nie widzieliście gdzie mojego pióra? haven't you seen my pen somewhere?particle( wyraża rezygnację) gdzie mi (tam) myśleć o wakacjach how can I think of the holidays; gdzie mi się (tam) równać z tobą how can I compete with you; gdzie tam! ciągle nic nie wiem sure enough, I still don't know anything.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gdzie
-
3 jak
I 1. pron( w pytaniach) howjak dużo? — how much/many?
jak się masz? — how are you? (BRIT), how are you doing? (US)
jak wyglądam? — świetnie! — how do I look? — great!
jak się robi omlet? — how do you lub how does one make an omelette?
jak mu tam? — what-d'you-call-him?, what's-his-name? ( w zdaniach względnych)
zrobiłem, jak chciałeś — I did as you wanted
nie wiem, jak to zrobić — I don't know how to do it
2. conjnie wiem, jak ona wygląda — I don't know what she looks like ( w jakim stopniu)
( w porównaniach) astak jak... — (just) like...
jak go zobaczysz, pozdrów go — when you see him, say hello from me
widziałem (ją), jak wychodziła z biura — I saw her leave lub leaving the office
minęły już dwa lata, jak wyjechał — two years have passed since he left, ( jeśli) if, when
jak nie chcesz jechać, możesz zostać z nami — you can stay with us if you don't want to go
3. partjak nie dziś, to jutro — if not today then tomorrow
jak najlepiej/najszybciej — as well/soon as possible
II - ka; -ki; instr sg - kiem; m; ZOOLjak gdyby — as if, as though
* * *I.jak1adv. i conj.1. ( w pytaniach) how; jak dawno? how long ago?; jak daleko? how far?; jak długo? how long?; jak mu tam? what was his name?, what's his name?; jak ona wygląda? what does she look like?; jak się czujesz? how are you feeling; jak to? how so?, how do you mean?2. ( w pytaniach o instrukcje) how do I..., how does one...; jak dojść do dworca? how do I get to the station?; jak po niemiecku powiedzieć „dziękuję”? how do you say “thank you” in German?; jak się robi bigos? how do you make bigos?; jak to włączyć? how do you turn this thing on?; jak jej o czymś takim powiedzieć? how does/should one tell her about something like this?3. ( w zdaniach podrzędnych) how, as; wiem, jak to działa I know how this works; jest (akurat) takie, jak lubisz it's just the way you like it; nie wiem, jak wam podziękować I don't know how I can (ever) thank you.4. ( w wykrzyknieniach) how; jak tu cicho! how quiet (this place is)!; jak pięknie śpiewasz! how beautifully you sing!, what a great singer you are!5. (= kiedy, w chwili gdy) when; dam ci znać, jak przyjdzie/zadzwoni I'll let you know when she comes/calls; jak tylko... as soon as..., directly...6. (= jeśli) if; jak nie if not, unless; jak nie przestaniesz, (to)... if you don't stop..., unless you stop...; kto, jak nie ja/ty/my/on/ona who, if not me/you/ |us/him/her; jak nie teraz, to kiedy? if not now, when?7. (= dopóki) as long as; jak świat światem as long as the world keeps turning; jak żyję, nie widziałem czegoś takiego I've never seen brzydki jak noc (as) ugly as sin, butt ugly; (niezłe) jak na niego (not bad) for him; zimny jak lód (as) cold as ice; serce jak kamień heart of stone.9. (= dokąd) as far as; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see.10. (z przymiotnikiem l. przysłówkiem w stopniu najwyższym) as... as possible; jak najprędzej/najszybciej/najlepiej as soon/fast/well as possible; jak najwięcej ( z rzeczownikiem w liczbie pojedynczej) as much as possible; ( z rzeczownikiem w liczbie mnogiej) as many as possible.11. jak gdyby as if, as though, like; patrzył tylko, jak gdyby nie rozumiał he just stared as if he didn't understand.13. byle jak (= niestarannie) crudely, anything like it.8. ( przy porównaniach) as, for; any old way, any which way; (= słabo, źle) badly, poorly.14. ( w innych zwrotach) czuć się jak u siebie w domu feel at home; jak amen w pacierzu sure as death; jak Boga kocham! I swear to God!, honest to God!; jak cię widzą, tak cię piszą fine feathers make fine birds; jak jeden mąż as one (man); with one accord; (wszystko) idzie jak z płatka everything is coming up roses; jak po maśle smoothly; nie ma jak w domu (there's) no place like home; home sweet home; tak jak zawsze same as usual.II.jak2mazool. yak ( Bos grunniens).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jak
-
4 kto
pronkto tam? — who's there?, who is it?
kto mówi? — who's speaking?, ( w zdaniach podrzędnych) who
sprawdź, kto przyszedł — see who has arrived
ten, kto ją znajdzie — whoever finds her
kto chce, może iść — those who want to can go
obojętnie kto — ( nieważne kto) no matter who; ( ktokolwiek) anybody, anyone
mało kto — hardly anybody lub anyone
* * *pron.1. who; ( po przyimkach i czasem w przypadkach zależnych) whom; kto tam? who's there?; kto to powiedział? who said that?; jeśli nie ty, to kto? if not you, then who?; nie wiadomo kto l. bóg wie kto God knows who; stój, kto idzie? stop, who goes there?; kto wie... who knows...; kto by pomyślał who would have thought; do kogo piszesz? who are you writing (to)?; form. to whom are you writing?; kogo masz na myśli? who do you mean?; form. whom do you mean?; dla kogo to? who is it for?; z kim mam przyjemność? form. with whom do I have the pleasure?; kto jest kim? l. kto jest kto? who's who?; kto pierwszy, ten lepszy the winner takes all; komu w drogę, temu czas I must be on my way; kto śpi, nie grzeszy he who sleeps, sins not.2. (= ktoś, ktokolwiek) kto inny somebody else; kto jak kto, byle nie ty anyone but you; jest tam kto? is anybody there?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > kto
-
5 który
pron(decl like adj) ( w zdaniach pytajnych) whichktóra godzina? — what time is it?, what's the time?
który z was... — which one of you... ( w zdaniach podrzędnych)
człowiek, którego widzisz... — the man (that) you see...
nie wiem, którą wybrać — I don't know which to choose
ludzie, z którymi pracuję — the people (that) I work with
dziewczyna, z której siostrą rozmawiałem — the girl whose sister I was talking to
* * *pron.1. ( wyraża pytanie) which; o której godzinie? at what time?; który to? which one is it?; którego dzisiaj mamy? what's the date today?2. ( rozpoczyna zdanie podrzędne) ( odnosząc się do osoby) who; ( czasem w przypadkach zależnych) whom; ( odnosząc się do rzeczy) which; ( w zdaniu przydawkowym definiującym) that; dziewczyna, którą spotkałem the girl who I met, the girl I met, the girl that I met, the girl whom I met; książka, którą czytam the book I'm reading, the book that I'm reading, the book which I'm reading; John, który widział mnie wcześniej, od razu mnie poznał John, who had seen me before, recognized me at once.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > który
-
6 gdzie
pron1) (w pytaniach) where2) (w zdaniach podrzędnych) wherenie wiem, gdzie ona poszła — i don't know where she went
3) (w zdaniach względnych) wherewszedł do pokoju, gdzie było ciemno — he went into the room where it was dark
4) -
7 kto
pron1) (w zdaniach pytajnych) who2) (w zdaniach podrzędnych) whosprawdź, kto wyszedł — see who has left
ten, kto go spotka — whoever meets him
3) -
8 który
pron1) (w zdaniach pytajnych) whichktóra jest godzina? — what time is it?, what's the time?
2)człowiek, którego znasz... — the man (that) you know...nie wiem, którą z nich wybrać — I don't know which to choose
ludzie, z którymi mieszkam — the people (that) I live with
dziewczyna, z której mamą rozmawiałem — the girl whose mother I was talking to
-
9 czy
Ⅰ part. 1. (w pytaniu) czy pada deszcz? is it raining?- czy znasz go? do you know him?- czy byłeś kiedyś w Indiach? have you ever been to India?- czy widziałeś go wczoraj? did you see him yesterday?- czy pójdziesz ze mną do kina? will you go to the cinema with me?- czy możesz wyłączyć radio? can a. could you turn the radio off?- czy byłby pan łaskaw zamknąć okno? would you mind closing the window?2. (w zdaniu złożonym) if, whether- ciekawe, czy przyjdą I wonder if they’ll come- wątpię, czy on wróci I doubt if he’ll be back- sprawdź, czy drzwi są zamknięte na klucz check to see if the door is locked- zastanawiam się, czy pisać do niego, czy nie I’m wondering if a. whether I should write to him or not- nasłuchiwała, czy dziecko nie płacze she was listening for sounds of the baby cryingⅡ conj. or- tak czy nie yes or no- prędzej czy później sooner or later- chcesz kawę czy herbatę? would you like coffee or tea?- idziesz z nami czy zostajesz? are you coming with us or staying here?- było ich piętnastu czy dwudziestu there were fifteen or twenty of them- spał, czy udawał, że śpi he was asleep, or pretended to be- zwolniłeś się sam czyś został zwolniony? did you resign or were you dismissed?- czy …, czy … (zarówno) whether … or …- czy szyje, czy robi na drutach, zawsze zakłada okulary whether she’s sewing or knitting, she always wears her glasses- czy to …, czy to a. też … (bądź) either … or …- czy to autobusem, czy pociągiem either by bus or by train- w taki czy inny sposób a. tak czy inaczej one way or the other a. another- z tego czy czy innego powodu for one reason or another- ten czy ów nie dawał wiary jej słowom there were some (people) who didn’t believe her- zgłupiałeś czy co a. jak? are you stupid or what a. something?- pisał pieśni, kwartety, sonaty czy co tam jeszcze he wrote songs, quartets, sonatas and whatever else- poszła na zakupy czy coś takiego she went shopping or something- …., czy jak mu/jej tam pot. …whatever he’s/she’s called, …or whatever his/her name is; …or what d’yer call him/her pot.* * *1. partczy znasz tę książkę? — do you know this book?czy ja wiem? — pot I don't know, ( w zdaniach podrzędnych) if, whether
nie wiem, czy to jest prawda — I don't know if it's true
2. conjzapytaj ją, czy przyjdzie — ask her if she's coming
or* * *I.czy1part.( w pytaniach) czy pada śnieg? is it snowing?; czy znasz ten film? do you know this movie?; czy byłeś kiedyś w Anglii? have you ever been to England?; czy mogę już iść? can I go now?; czy ja wiem? I don't know.II.czy2conj.1. ( wprowadza zdanie podrzędne) if, whether; zapytaj, czy przyjdzie ask him if he's coming.2. ( łączy części współrzędne) or; kawa czy herbata? coffee or tea?; prędzej czy później sooner or later; tak czy inaczej l. owak l. siak one way or another, anyhow, eitherway; świątek czy piątek anytime.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czy
-
10 czy
1. part1)czy znasz tę dziewczynę? — do you know this girl?2) (w zdaniach podrzędnych) if, whethernie wiem, czy to ma sens — I don't know if this makes sense
zapytaj ją, czy go lubi — ask her if she loves him
2. conjor
См. также в других словарях:
dokąd — 1. «zaimek zastępujący określenie miejsca osiągalnego w przyszłości» a) «używany w zdaniach mających formę pytania» Dokąd idziesz, jedziesz, płyniesz, zmierzasz? b) «używany w zdaniach podrzędnych będących rozwiniętym określeniem miejsca» Wybrali … Słownik języka polskiego
gdzie — 1. «zaimek zastępujący człon zdania oznaczający miejsce jako środowisko odbywania się czegoś, rzadziej także cel przestrzenny, kierunek (dokąd) lub drogę, trasę (którędy)» a) «w zdaniach pytajnych lub w zdaniach podrzędnych wyrażających pytanie»… … Słownik języka polskiego
który — którzy, odm. jak przym. 1. «zaimek pytajny używany w pytaniach niezależnych i zależnych» Która to godzina? Którego dzisiaj mamy? (w pytaniu o datę dnia). Nie wiem, która wersja jest prawdziwa. 2. «zaimek względny używany w zdaniach podrzędnych… … Słownik języka polskiego
odkąd — 1. «zaimek zastępujący określenie momentu początkowego trwania czynności lub samo jej trwanie» a) «używany w zdaniach mających formę pytania, często w celach ekspresywnych; od jak dawna» Odkąd tam pracujesz? Odkąd tu mieszkasz? Odkąd (to) mnie… … Słownik języka polskiego
